Doğu Anadolu Sanayici ve İşadamları Derneği (DOSİAD), 2001-2023 düzeyinde teşvikli yatırımların bölge illere göre dağılımını inceledi. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı veri defterinde yapılan araştırmada, teşvik yatırımlarının bölgesel kalkınmada üretim ve istihdam odaklı rollerine dikkat çekildi.
DOSİAD Analizi
Doğu Anadolu Bölgesi’nde bu yılın ilk beş ayında 72 bölge, 6 genel, Mayıs ayında 78, 304 bölge, 23 genel olmak üzere toplam 327; 2001-2023 döneminde 3 bin 357 bölgesel, 2 bin 123 genel 5 bin 485 yatırım teşvik belgesi alındı.
Doğu Anadolu 2001 -2023
Doğu Anadolu Bölgesi’nde 2001-2023 döneminde 3 bin 357 bölgesel, 2 bin 123 genel ve 5 bin 485 yatırım teşvik belgesi alındı. Bölgesel yatırımlar için 69 milyar 761 milyon TL, genele dayalı yatırımlar için 31 milyar 554 milyon TL harcama yapıldı. Bölgesel yatırımlarla 218 bin 301, genel yatırımlarla 40 bin 944 kişilik istihdam yaratıldı.
Erzurum’un Payı
Erzurum’un toplam bölge içindeki teşvikli yatırım payı Mayıs’ta yüzde 12,82, bu yılın ilk beş ayında yüzde 16,51 ve 2001-2023 döneminde yüzde 12,36 oldu.
4 İlde Bölgesel Yatırım Payı
Erzurum, Malatya, Elazığ ve Van teşvikli yatırım sayısında öne çıkan iller oldu. Bölgesel teşvik yatırımlarının toplam teşvik yatırımları içindeki payı Erzurum’da yüzde 46,60, Elazığ’da yüzde 54,23, Malatya’da yüzde 63,2 ve Van’da yüzde 72,48 olarak hesaplandı.
4 İlde Genel Yatırım Payı
DOSİAD’ın bilgiler üzerine yaptığı analizde; Toplam teşvikli yatırımlar içinde genele dayalı teşvikli yatırım payı Erzurum’da yüzde 53,39, Elazığ’da yüzde 45,76, Malatya’da yüzde 36,62 ve Van’da yüzde 27,51 olarak hesaplandı.
Bölgesel Yatırımlar
Malatya, 2001-2023 döneminde 711 belge ile bölgesel kategoride en fazla teşvik belgesi alan il oldu. Bu ili 498 belge ile Van, 391 ilim ile Elazığ, 335 belge ile Bitlis ve 316 belge ile Erzurum izledi. Dönem içinde Ağrı’da 146, Ardahan’da 20, Bingöl’de 225, Erzincan’da 176, Hakkari’de 66, Iğdır’da 115, Kars’ta 115, Muş’ta 196 ve Tunceli’de 47 bölgesel yatırım teşvik kapsamına alındı. .
Genel Bazlı Teşvik Yatırımlarının Bölge İllere Göre Dağılımı
Bölge iller arasında 22 yıllık dönemde genel kategoride en çok teşvik belgesi alan il 462 yatırımla Malatya olurken, onu 362 yatırımla Erzurum ve 330 yatırımla Elazığ izledi. 2001-2023 döneminde Ağrı’da 144, Ardahan’da 37, Bingöl’de 72, Bitlis’te 121, Erzincan’da 179, Hakkari’de 41, Iğdır’da 55, Kars’ta 85, Muş’ta 101, Tunceli’de 32 ve genele dayalı 189 Van’da yatırım teşvik belgeleri
Bölge İlleri Toplam Teşvik Belgesi
2001 -2023 yılları arasında Doğu Anadolu Bölgesi iller düzeyinde en fazla belge alan il 1.125 belge ile Malatya oldu. Ağrı’da 253, Ardahan’da 57, Bingöl’de 298, Bitlis’te 456, Elazığ’da 721, Erzincan’da 357, Erzurum’da 678, Hakkari’de 107, Iğdır’da 170, Kars’ta 200. Muş’ta 297, Tunceli’de 79 ve Van’da 687 yatırım teşvikle desteklendi. – ERZURUM
